“Alles om ons heen dat door mensen is gemaakt, is techniek. In de nieuwe tentoonstelling leer je de techniek achter het dagelijks leven beter begrijpen”, vertelt tentoonstellingmaker Esther Hamstra. Zij is verantwoordelijk voor de inhoud van Technium. “We willen bezoekers laten zien hoe techniek werkt, hoe je techniek maakt en wie ermee werkt.”

Programmeren

Al lopend door een fictieve straat kom je langs allerlei opstellingen, zoals een telefoonwinkel, een huis, een garage, een fietsenmaker, een fabriek en een theater. Eenmaal binnen tref je techniek en technologie in verschillende vormen. Bij de fietsenmaker zie je hoe een fiets in beweging komt. In de garage legt een automonteur op een videoscherm uit hoe zij als een soort speurhond op zoek gaat naar wat er mis is in een auto, en wat het verschil is tussen elektrische auto’s en auto’s die op fossiele brandstof rijden. En in de ijssalon kun je de schoonmaakrobots programmeren. “Dat doe je met losse puzzelstukken die je onder elkaar in een vak schuift. Dat was nog een hele uitdaging, want die stukken werden niet goed gelezen door de software. Dus de opdrachten kwamen niet goed door. Er zijn allerlei ideeën langsgekomen, van infraroodcamera’s en reflectoren tot verschillende weerstandjes en metalen contactpuntjes. Uiteindelijk hebben we een speciaal soort RFID-readers gevonden die heel dicht bij elkaar kunnen worden geplaatst, en daarmee is het gelukt.”

Windtunnel

Duurzaamheid heeft een belangrijke plek gekregen in Technium. Dat begint al bij de materiaalkeuze. “We hebben hout gebruikt, zoals voor de tafels, de loopbrug en de trappen.” Ook als onderwerp keert duurzaamheid op allerlei manieren terug in de tentoonstelling. “Je kunt bijvoorbeeld een rotor voor een windmachine ontwerpen en testen in een windtunnel. Ook hebben we een spel waarin je met verschillende energiebronnen een stad voorziet van energie. En er is een spel over de keuzes die je maakt als je een t-shirt produceert: waar laat je het maken, met welke grondstoffen, hoe vervoer je het?”

Ballenfabriek

Het bedenken, ontwerpen en maken van een nieuwe tentoonstelling duurt ongeveer twee jaar. Esther: “Een aantal onderdelen van de oude tentoonstelling zit ook in de nieuwe, zoals energie, het onderdeel ‘waterrijk’ en constructies. Maar we wilden al die onderdelen dichter bij het leven van de bezoeker brengen: deze technieken heb je in je leven, zo werken ze en dit kun je ermee.”

“Je leert de techniek achter het dagelijks leven beter begrijpen.”

Esther Hamstra

In Technium is ook plek ingeruimd voor een ballenmachine. De oude ballenmachine was heel populair: bezoekers konden pakketjes – gekleurde ballen – transporteren over de hele wereld. Esther: “De nieuwe ballenmachine, een fabriek, verplaatst ook ballen, maar met allerlei verschillende manieren van overbrenging. Door aan wielen te draaien, kun je tennisballen door de machine heen omhoog bewegen. Bijvoorbeeld met een spiraallift, een loopband, tandwielen, de schroef van Archimedes en een springveer. Uiteindelijk komen ze helemaal bovenaan, op acht meter hoogte, in een bak. Zodra die vol is, kantelt de bak, vallen alle ballen naar beneden en komen ze via gootjes weer in het parcours terecht.”

Gelukt

Alle onderdelen van Technium zijn uitgebreid getest. Esther: “Of ze technisch werken natuurlijk, maar ook of het veilig is, vooral als kinderen ermee aan de slag gaan. We hebben ook getest of bezoekers alles snappen. Het zijn allemaal puzzels en experimenten. Daarbij willen we bezoekers zo veel mogelijk zelf keuzes laten maken. Maar als er te veel mogelijkheden ontstaan om de puzzel op te lossen, wordt het onduidelijk. Dat willen we niet. Je moet naar buiten lopen met het gevoel dat het je is gelukt.”

Voor en door iedereen

Bij deze tentoonstelling heeft Esther extra rekening gehouden met diversiteit en inclusiviteit. Op verschillende plekken zijn video’s te vinden van mensen die met techniek werken. “Bijvoorbeeld een vrouw die onderzoek doet naar de vorm van rotorbladen voor windturbines. Een dove fietsenmaker die zijn verhaal in gebarentaal doet. En een vrouw die werkt met soft robotics, zij ontwikkelt grijparmen voor robots.”

NEMO Science Museum vindt het belangrijk dat de tentoonstelling voor iedereen goed toegankelijk is. “Er is bijvoorbeeld een lift naar de loopbrug. Doven en slechthorenden kunnen de verhalen in de video’s volgen dankzij gebarentaal. En voor slechtzienden hebben we gezorgd voor veel kleurcontrasten en grote lettertypes. Bovendien kunnen bezoekers gebruikmaken van de app eZwayZ. De app begeleidt de bezoeker tot een meter nauwkeurig naar de gekozen plek in het gebouw. Ook kun je ermee luisteren naar beeldbeschrijvingen, achtergrondinformatie en uitleg over de activiteiten die je kunt doen bij de opstellingen.” ●