Ruim 180 miljoen mensen over de hele wereld zagen op televisie hoe Duncan Laurence in 2019 het Eurovisie Songfestival won. Plus nog eens 40 miljoen via YouTube. En dus zou in 2020 ’s werelds grootste zingwedstrijd in het Rotterdamse Ahoy plaatsvinden. Daar zette de coronacrisis een dikke streep door. Maar dat gaat dit jaar niet opnieuw gebeuren, zo werd al in een vroeg stadium besloten. De 65ste editie van het Eurovisie Songfestival wordt dit jaar alsnog in Rotterdam georganiseerd. Vier scenario’s, met wisselende hoeveelheden publiek, zorgen daarvoor.
Een festival met 39 deelnemende landen, verspreid over drie live uitzenddagen, uitzenden naar de rest van de wereld is een gigantische klus. “Ik denk voor ons vak de grootste ter wereld”, zegt Daaf van Voorden. “Alleen de Amerikaanse Superbowl komt qua omvang in de buurt.” Daaf is hoofd geluidstechniek bij het Eurovisie Songfestival. Normaal gesproken zit hij letterlijk ‘aan de knoppen’ om het geluid zo mooi mogelijk te laten klinken. Nu heeft hij een verbindende rol. En dat is nodig ook. “We werken met héél veel geluidstechnici en veel verschillende partijen aan dit project. Het is mijn taak om die mensen allemaal aan elkaar te knopen, te zorgen dat er één overkoepelend plan is en dat het technisch allemaal werkt.”
De optredens zijn in Ahoy, maar buiten op de parkeerplaats komt het technisch allemaal bij elkaar. Daar staan grote vrachtwagens – regiesets – waar mensen van het geluid, het licht en de regie de uitzending maken. Geluidstechnicus Kevin Kerver staat tijdens de repetities en uitzendingen juist ín Ahoy. Hij is de schakel tussen ‘de vloer en de wagens’. “Ik zorg dat de signalen van binnen naar buiten komen, in overleg met alle partijen. Vooraf regel ik alle aansluitingen en tijdens de uitzending zorg ik ervoor dat deze blijven werken. Verder ben ik verantwoordelijk voor de intercom: dat mensen buiten kunnen praten met mensen binnen. En ik heb reservemicrofoons, voor als er ergens iets misgaat. Dan schuif ik er snel eentje onder iemands neus.” En dan is er nog het zaalgeluid. De kijkers thuis willen het gejoel en applaus van het publiek natuurlijk ook horen. “Daarom zet ik zaalmicrofoons neer en ik zorg dat ook dat signaal in de vrachtwagen buiten komt.”
Of publiek ook echt aanwezig mag zijn dit jaar, blijft vanwege corona onzeker tot een paar dagen voor de uitzending. Sterker nog, ook artiesten zijn er misschien niet allemaal bij, bijvoorbeeld als ze zelf ziek zijn. Daarom hebben alle artiesten vooraf thuis een opname gemaakt. Als ze niet naar Rotterdam kunnen komen, wordt die opname uitgezonden. In Rotterdam zelf wordt de kans op besmettingen zo klein mogelijk gemaakt. Kevin: “Iedereen heeft een eigen microfoon. Of eigenlijk: twee microfoons, want we hebben van alles een reserve-exemplaar.” Ook buiten is alles dubbel. Daaf: “Normaal zitten we in zo’n regiewagen dicht bij elkaar. Vanwege corona kan dat niet. Daarom staat er een extra vrachtwagen, zo heeft iedereen voldoende ruimte.”
Na het opbouwen volgt het repeteren. Eerst met stand-ins. Daaf: “Dan controleren we of alles technisch werkt.” Daarna met de artiesten, om alle persoonlijke instellingen te regelen. Daaf: “Bepaalde geluiden wil je wat terugschuiven, of juist niet. Het is wel zo prettig voor de kijker als hij de tv niet steeds harder of zachter hoeft te zetten.” Kevin checkt op de vloer of alles goed gaat. “Je ziet het vaak al aankomen als het misgaat. Dat wil je niet, want het is live.” Na al die weken en maanden voorbereiden moet het dan echt gebeuren. Eerst in de halve finale (18 en 20 mei) en daarna in de finale op 22 mei. En dan duimen voor zoveel mogelijk douze points. ●
⇩ extra online content ⇩
⇩ extra online content ⇩
Daaf werkt bij NEP Group, Kevin bij collega-bedrijf United, de twee bedrijven verzorgen samen de televisietechniek van het Songfestival. Voetbalwedstrijden, Jinek, DWDD, The Passion, de Olympische Spelen, Lowlands: Daaf en Kevin staan er steeds met hun neus bovenop. Soms betekent dat lange dagen: tot ’s avonds laat bij een talkshow, de volgende ochtend vroeg weer naar een andere klus. En veel van huis. Voor het Eurovisie Songfestival zat Daaf vijf weken (bijna) onafgebroken in een hotel. Hard werken dus, maar ook ontzettend leuk, zegt Daaf. “Als je met een goed team werkt, voelt het bijna als familie. We hebben veel lol onderling én zetten samen echt een prestatie neer. Wat we doen, is technisch van hoog niveau en heel veeleisend. Dan geeft het veel voldoening als het ook allemaal wordt zoals je vooraf met elkaar had bedacht.”
Kevin en Daaf hebben hun werk allebei ‘op de vloer’ geleerd. Daaf studeerde elektronica en is ‘vanaf de vloer’ doorgegroeid. Kevin heeft audio engineering gestudeerd. Weliswaar meer richting audio dan Daaf, maar geen voorbereiding op het werk dat hij nu doet. Ook hij begon onderaan, als assistent. “Ik heb een jaar achter cameramensen aangelopen, nu zit ik voor het derde jaar bij de audioploeg. Het duurde zeker een jaar voordat ik het in de vingers had. Je leert het pas echt als je dit werk gaat doen.”
Daaf:
“Als je met een goed team werkt,
voelt het bijna als familie."
Geluidstechniek was voorheen voor veel vakmensen ‘een uit de hand gelopen hobby’, er bestond geen officiële opleiding. Maar inmiddels zijn er verschillende MBO-opleidingen Podium- en Evenemententechniek (Instituut voor Audio en Belichtingstechniek Utrecht, Rotterdam Grafisch Lyceum, Rotterdam Theaterschool, MBO Brabant) met als specialisatie Geluidstechniek.
Op zaterdag 22 mei zagen bijna 200 miljoen mensen over de hele wereld hoe rockband Måneskin (Italië) de 65ste editie van de Eurovison Song Contest won met het liedje Zitti E Buoni. Op Eurovisie Songfestival 2021 kun je de volledige uitslag nalezen plus de allerlaatste nieuwtjes en achtergrondinformatie.
En voor de echte fans geven we hier de links naar nog veel meer verhalen, plus een archief met inzendingen uit vorige jaren:
Songfestivalweblog.nl
NPO Start: Nederlandse inzendingen voor het Eurovisie Songfestival 1957-2019
Kenniscentrum Eurovision Artists.
Opleiding Utrecht
Rotterdam Grafisch Lyceum
Rotterdam Theaterschool
MBO Brabant
Songfestival Rotterdam 2021
Songfestival weblog
Nederlandse inzendingen Eurovisie Songfestival
Eurovision artists