meesters van het oud-Hollandsche ambacht. Royal Delft
meesters van het oud-Hollandsche ambacht. Royal Delft
Delfts Blauw
Een springlevende traditie
Delfts Blauw
Een springlevende traditie
Een van Nederlands wereldvermaarde ambachtsproducten is Delfts Blauw. Dit sieraardewerk wordt vervaardigd bij Royal Delft. Al sinds 1653. PME magazine nam een kijkje in de fabriek en het museum van dit unieke bedrijf, en sprak met de toegewijde mensen die er werken.
Een van Nederlands wereldvermaarde ambachtsproducten is Delfts Blauw. Dit sieraardewerk wordt vervaardigd bij Royal Delft. Al sinds 1653. PME magazine nam een kijkje in de fabriek en het museum van dit unieke bedrijf, en sprak met de toegewijde mensen die er werken.
Er hangt een gezellige, opgewekte sfeer bij Royal Delft, als we de makers van het befaamde sieraardewerk deze zomer bezoeken. De medewerkers tonen trots hun decoratie-ambacht en vertellen er enthousiast over. We kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat het erg leuk is om hier te werken.
U vraagt zich misschien af waarom we over Royal Delft schrijven, dat overduidelijk geen metaal- of technologiebedrijf is. Toch voert PME de pensioenregeling voor Royal Delft uit. Dat komt doordat in het verleden een pannen- en een bestekfabrikant deel uitmaakten van de Royal Delft Group.
Een rondgang door het museum en de fabriek van Royal Delft is een aaneenschakeling van bijzondere momenten. Je komt langs een schilder die het aanbrengen van de decoraties demonstreert. Je ziet in het kleine, charmante museum allerlei objecten uit de rijke geschiedenis van het Delfts Blauw. Je leert in de fabriek over het bakproces van het aardewerk. En ten slotte kom je uit in een fraaie winkel die heel erg uitnodigt om iets te kopen. Het is al met al een superleuke ervaring. We nodigen u uit een bezoek te brengen aan dit unieke museum. ●
foto's: joris den blaauwen
Meester-schilder José de Reuver (63):
‘Ik heb hier een wereldbaan’
“Ik werk hier sinds 1978. Ik ben meester-schilder. Dat houdt in dat ik alle decoratietechnieken beheers en ook alle objecten van Royal Delft kan maken. Wat wij doen, is handwerk. We werken wel met vaste sjablonen, maar bij het schilderen heb je enige vrijheid. Je ziet dan ook dat de ene schilder bijvoorbeeld de decoraties strak aanbrengt, terwijl de ander het net iets speelser doet. Of het moeilijk is om je de hele dag te concentreren op dit precieze werk? Het is voor mij routine geworden. Ik heb altijd een vaste hand. Trouwens, ook ten aanzien van mijn financiën. Nooit gekke dingen gedaan. Altijd zuinig geleefd en gespaard. Ik ben nu 63. Op mijn 64ste wil ik een dag minder werken. Wat ik op mijn AOW-leeftijd ga doen, beslis ik dan. Misschien dat ik wel parttime door wil. Ik vind dit werk veel te leuk. Ik heb hier een wereldbaan.”
Bart Rietkerk (65), rechts op de foto, en Huib van der Ende (50) werken in de fabriek van Royal Delft. Voorman Bart, die al 49 jaar (!) in dienst is van Royal Delft, verklaart: “Als je hier werkt, kom je ’s morgens zingend binnen en ga je aan het eind van de dag weer zingend naar huis.”
Van Mesdag tot Schiffmacher
“Delfts Blauw is geen statisch ambacht”, legt de designmanager van Royal Delft, Joffrey Walonker, uit. “Delfts Blauw groeide vroeger vaak mee met kunststromingen. In de tweede helft van de 19de eeuw werd het Delfts Blauw beïnvloed door de Haagse School. Er werd ook samengewerkt met beroemde kunstschilders als Anton Mauve en Hendrik Willem Mesdag. Nu gaan we opnieuw bijzondere samenwerkingen aan. Onze schilders hebben kort geleden heel origineel werk gemaakt samen met tattookoning Henk Schiffmacher. En moderne designers als Chris Koens, Rámon Middelkoop en Arian Brekveld hebben voor ons eigentijds Delfts Blauw ontworpen.”
Historie
Begin 17de eeuw wordt Chinees blauwwit porselein heel populair in Nederland. Aangemoedigd door dit succes gaat men in ons land een eigen variant vervaardigen, met Hollandse landschappen en zeegezichten. In 1653 wordt Royal Delft opgericht, onder de naam De Porceleyne Fles. Deze Delfts Blauw-maker heeft in de 17de eeuw tientallen Delftse concurrenten, maar zal uiteindelijk als oudste producent van sieraardewerk in Nederland zijn tijdgenoten overleven. In 1919 krijgt Royal Delft het predicaat ‘Koninklijke’.
Lees hier meer over ontstaan van Delfts aardewerk.
Royal Delft bevindt zich aan de Rotterdamseweg 196 in Delft, net even buiten het centrum van de stad.
De aardewerkmaker heeft een uitgebreide website waar u veel informatie kunt vinden over het bedrijf,
zijn geschiedenis en zijn producten: www.royaldelft.com
⇩ extra online content ⇩
Hoe wordt Delfts Blauw gemaakt?
Voor de vazen, schalen en andere objecten gebruikt men gietklei, die in gipsen mallen wordt gegoten. Als een object na droging uit de mal wordt gehaald, gaat men vervolgens de gietnaden met water, een spons en een mesje verwijderen. Daarna kan het object voor de eerste keer de oven in. Het bakken gebeurt op 1150 graden en duurt zo’n 20 uur. Het eenmaal gebakken product, het ‘biscuit’, gaat naar het schildersatelier waar een schilder de decoratie aanbrengt.
Bij het maken van een decoratie zet een schilder eerst de contouren van de voorstelling op het voorwerp. Dit gebeurt met een sjabloon en houtskool. Dit sjabloon is een hulpmiddel om de decoraties nauwkeurig te kunnen aanbrengen. Het beschilderen gebeurt met speciale penselen van marter- en eekhoornhaar. Het moet heel precies worden gedaan, want het biscuit is poreus. Het oppervlak absorbeert de verf onmiddellijk en een foutje kun je niet meer te herstellen.
De schilder werkt met een zwarte verf, die voornamelijk bestaat uit het pigment kobaltoxide. Als het decoreren klaar is, krijgt het object een laagje glazuur en volgt er een tweede bakronde. Dan gebeurt er iets bijzonders: het zwart verandert tijdens het bakken in blauw.
Naast het handgeschilderde werk maakt Royal Delft voor de wat kleinere beurs sieraardewerk op basis van een zeefdruk.
Zelf aan de slag?
Ontdek thuis het ambacht van Delfts Blauw Schilderen met de Royal Delft thuisworkshops!
Bekijk hier een reportage van NU.nl over Royal Delft.
Proud Mary
Onder de naam Proud Mary heeft Royal Delft een serie grotere en kleinere aardewerkpoppen laten ontwerpen door de hedendaagse designers Chris Koens en Rámon Middelkoop. Proud Mary verwijst naar Mary Stuart II (1662-1694), de vrouw van stadthouder Willem III, en koningin van Engeland en Schotland. Van Mary is bekend dat ze een groot liefhebber was van Delfts Blauw. Met Proud Mary wil Royal Delft vooral uitstralen hoe trots men is op de lange traditie van het eigen ambacht.
De tulpenpiramide
De tulpenpiramide is een speciaal voor tulpen ontworpen vaas en dient vooral als pronkstuk en statussymbool. Het is hét icoon van Royal Delft en is nu als eerbetoon aan de stad Delft en haar beroemde product, het delftsblauwe aardewerk, langs de A13 tussen Rotterdam en Delft te bewonderen. Net als de klassieke tulpenpiramides werd ook deze editie, van maar liefst 12 meter lang, helemaal met de hand beschilderd door de schilders van Royal Delft.
Zie hieronder een filmpje van het plaatsen van ervan, in juni 2020.
Lees ook
